اندازه گیری میزان BUN سرم | پلاسما
نام آزمایش
اوره
نام انگلیسی تست
Blood Urea Nitrogen
مخفف انگلیسی تست
BUN
علت درخواست تست
نیتروژن اوره خون یا آزمایش BUN ، مورد استفاده همراه با آزمون کراتینین جهت ارزیابی عملکرد کلیه در یک طیف گسترده ای از بیماریها و اختلالات کلیوی انجام میشود.
بخشی از پانل معمول متابولیک یا جامع جهت ارزیابی وضعیت سلامت عمومی فرد:
- بررسی عملکرد کلیه.
- بررسی اختلال عملکرد حاد یا مزمن کلیه.
- نظارت بر اثر بخشی دیالیز و درمان های دیگر مربوط به بیماری یا آسیب کلیوی.
- بررسی چگونگی عملکرد کلیه ها قبل از شروع به تجویز درمانهای دارویی خاص.
- در طول اقامت در بیمارستان.
- در فواصل منظم برای نظارت بر عملکرد کلیه در بیماران مبتلا به بیماری های مزمن و یا دارای مشکلات خاص مانند دیابت ، نارسایی احتقانی قلب و انفارکتوس میوکارد (حمله قلبی).
توضیح راجع به تست
این تست اندازه گیری میزان نیتروژن اوره در خون است . نیتروژن ، در فرم آمونیاک در کبد تولید میشود از شکسته شدن پروتئین و به قطعات و اجزای آن (اسیدهای آمینه)حاصل میشود . نیتروژن در کبد با مولکولهای دیگر ترکیب شده و به اوره تبدیل میشود که جزو مواد زائد بدن است . سپس در جریان خون آزاد شده و توسط کلیه ها از خون فیلتر شده و همراه ادرار دفع میگردد. این یک فرآیند کوچک در متابولیسم انجام شده در بدن است ولی میزان نیتروژن اوره در خون معمولا ثابت است.
مقادیر طبیعی
بزرگسالان: ۱۰ – ۲۰ mg/dl
کهنسالان: ممکن است اندکی بیشتر از بزرگسالان باشد.
کودکان: ۵ – ۱۸ mg/dl
اطفال: ۵ – ۱۸ mg/dl
نوزادان: ۳ – ۱۲ mg/dl
خون بند ناف: ۲۱ – ۴۰ mg/dl
مقادیر بحرانی: ۱۰۰ mg/dl < (نشانه آسیب شدید عملکرد کلیوی است).
تفسیر
آزمایش BUN، میزان نیتروژن اوره را اندازه گرفته و بعنوان اندیکس عمده در در عملکرد گلومرولی و تولید و ترشح اوره مطرح می باشد. کاتابولیسم سریع پروتئین در کبد و اشکال در عملکرد کلیه ها باعث بالا رفتن BUN می شود. در افزایش سریع تولید اوره، نکروز بافتی، کاتابولیسم پروتئین، افزایش ترشح سرعت ترشح نیتروژن اوره توسط کلیه ها دیده می شود.
- در چه مواردی نتیجه ی آزمایش افزایش می یابد :
- در چه مواردی نتیجه ی آزمایش کاهش می یابد :
تست های تکمیلی
Microalbumin ، Urinalysis ، BMP ، CMP ، eGFR ، Creatinine Clearance ، Creatinine
تداخلات دارویی
- داروهای ضد التهاب مانند ایبوبروفن و ناپروکسن
- داروهای دیورتیک مانند هیدروکلروتیازید و فوروزماید
- مواد مخدر است که می تواند عوارض جانبی لیتیوم را افزایش مانند داروهای ضد روان پریشی مانند درمان شدند و الانزاپین ویا عوارض جانبی را کاهش دهند مانند تئوفیلین و نسخه ای از کافئین
- داروهای فشار خون مانند مسدود کننده های کانال کلسیم و مهارکننده های آنزیم تبدیل آنژیوتانسین ، و داروهای ضد مانند کاربامازپین است
توضیحات
- زنان و کودکان در مقایسه با مردان به علت حجم توده ی غضلانی کمتر، Bun پایین تری دارند.
- تقریباً تمامی بیماران کلیوی دفع ناقص اوره و افزایش BUN دارند.
- ساخت اوره به کبد بستگی دارد. از این رو بیماری شدید کبدی می تواند موجب کاهش ساخت BUN گردد. بنابراین BUN ارتباط مستقیم با عملکرد متابولیکی کبد و فعالیت دفعی کلیه دارد.
- تغییرات مصرف پروتئین ها می تواند بر سطح BUN تأثیر بگذارد. رژیم های غذایی کم پروتئین موجب کاهش BUN و رژیم سرشار از پروتئین سبب افزایش سطح آن می گردد.
- وضعیت آب بدن نیز بر سطح آن تأثیر می گذارد. زیادی آب در بدن موجب رقیق شدن BUN و کاهش سطح آن می گردد. کم آبی سبب تغلیظ BUN و افزایش آن می شود.