مرجع تخصصی علوم آزمایشگاهی | سِوِن لَب دنیای علم تشخیص پزشکی
نام:
ریفامپین
موارد مصرف:
ریفامپین به همراه سایر داروهای ضد سل در درمان این بیماری مصرف می‌شود. همچنین، این دارو همراه با سایر داروها در درمان عفونتهای حاد استافیلوکوکی و جذام و عفونتهای آتیپیک ناشی از انواع میکوباکتریم و نیز در پیشگیری از مننژیت مننگوکوکی و عفونت ناشی از هموفیلوس آنفلوانزا مصرف می‌شود.
مکانیسم اثر:
ریفامپین یک آنتی بیوتیک با طیف اثر گسترده و باکتریسید میباشد که از طریق مهار RNA باکتریایی اثر خود را اعمال می نماید.
فارماکوکینتیک:
این دارو به خوبی از راه خوراکی جذب می‌شود و پس از جذب در اغلب بافتها و مایعات بدن منتشر می‌شود. غلظت سرمی دارو ۴ ـ ۱/۵ ساعت بعد از مصرف خوراکی به اوج خود می رسد. ریفامپین در کبد متابولیزه می‌شود. نیمه عمر دارو ۵ ـ ۳ ساعت است که پس از مصرف مکرر به ۳ ـ ۲ ساعت کاهش می‌یابد. دفع این دارو عمدتا از راه صفرا و مدفوع است و دارو وارد چرخه روده‌ای ـ کبدی نیز می‌شود. تقریب ۱۵ ـ ۶ درصد دارو به صورت تغییر نیافته و ۱۵ درصد به صورت متابولیت فعال از طریق ادرار دفع می‌شود.
موارد منع مصرف:
در صورت ابتلای بیمار به یرقان و پورفیری نباید مصرف شود.
هشدارها:
- مقدار مصرف دارو در صورت وجود عیب کار کبد باید کاهش داده شود.
- در صورت ابتلای بیمار به اختلالات کبدی و در صورت درمان دراز مدت انجام آزمونهای کار کبد به طور ادواری توصیه می‌شود.
- در صورت ابتلای بیمار به عیب کار کلیه (در صورتی که دارو به مقداری بیش از ۶۰۰ mg/day مصرف می‌شود)، این دارو باید با احتیاط فراوان مصرف شود.
عوارض جانبی:
عوارض جانبی شامل بی اشتهایی، تهوع، استفراغ و اسهال، تغییر رنگ ادرار و ترشحات بدن به نارنجی، عوارضی با علایم آنفلوانزا شامل لرز، تب، سرگیجه و درد استخوان، کلاپس و شوک، کم خونی همولیتیک، نارسایی حاد کلیه، پورپورای ترومبوسیتوپنیک، تغییر در عملکرد کبد، یرقان، برافروختگی، کهیر و بثورات جلدی میباشد.
تداخل‌های دارویی:
ریفامپین متابولیسم بسیاری از داروها را افزایش می‌دهد و منجر به کاهش اثر یا کاهش غلظت پلاسمایی آنها می‌شود.
نکات قابل توصیه:
- باید به بیماران توصیه نمود در صورت استفاده از قرصهای جلوگیری کننده از بارداری در طول درمان با این دارو، حتم از سایر روشهای جلوگیری از بارداری نیزاستفاده نمایند.
- در صورت مصرف ریفامپین احتمال تغییر رنگ لنزهای نرم وجود دارد.
- در صورت قطع مصرف دارو، مصرف آن را باید مجدد با مقدار کم آغاز کرد و بتدریج مقدار مصرف آن را افزایش داد.
- درصورت بروز عوارض جانبی جدی، باید مصرف دارو را برای همیشه قطع کرد.
- بیمار یا اطرافیان وی را باید از نظر تشخیص علایم اختلال کبدی آگاه ساخت و به بیمار یاد آور شد در صورت بروز علایم این اختلال از جمله، تهوع مداوم، استفراغ، بیحالی و یرقان فورا مصرف دارو را قطع و به پزشک مراجعه کند.
مقدار مصرف:
بزرگسالان:
- مقدار مصرف ریفامپین از راه خوراکی یا تزریق وریدی در درمان عفونتهای استافیلوکوکی همراه با سایرداروها ۱/۲ ـ ۰/۶ g/day در ۴ ـ ۲ مقدار منقسم میباشد.
- مقدار مصرف این دارو در درمان سل در بخش کلیات داروهای ضد سل ذکر شده است.
- مقدار مصرف این دارو در درمان جذام ۶۰۰ میلی گرم یکبار در ماه (۴۵۰ میلی گرم برای بیماران با وزن کمتر از ۳۵ کیلوگرم) از راه خوراکی یا تزریق وریدی است.
- برای پیشگیری از مننژیت مننگوکوکی ۶۰۰ میلی گرم هر ۱۲ ساعت برای ۲ روز، از راه وریدی و ۶۰۰ میلی گرم یکبار در روز برای ۴ روز از راه خوراکی مصرف می‌شود.
- همچنین، برای پیشگیری از عفونت ناشی از هموفیلوس انفلوانزا نوع B ششصد (۶۰۰) میلی گرم یکبار در روز برای ۴ روز از راه خوراکی مصرف می‌شود.
کودکان:
- مقدار مصرف این دارو در درمان سل در بخش کلیات داروهای ضد سل ذکرشده است.
- در نوزادان با سن کمتر از یک ماه، برای پیشگیری از عفونت مننگوکوکی ۵ mg/kg هر ۱۲ ساعت به مدت ۲ روز از راه خوراکی یا وریدی مصرف می‌شود.
- برای پیشگیری از عفونت هموفیلوس آنفلوانزا ۱۰ mg/kg/day به مدت ۴ روز از راه خوراکی مصرف می‌شود.
- در کودکان با سن بیشتر از یک ماه، برای پیشگیری از عفونت مننگوکوکی، ۱۰ mg/kg هر ۱۲ ساعت به مدت ۲ روز از راه خوراکی یا وریدی مصرف می‌شود.
- برای پیشگیری از عفونت هموفیلوس آنفلوانزا، ۲۰ mg/kg/day به مدت ۴ روز از راه خوراکی مصرف می‌شود.
- حداکثر مقدار مصرف در روز، ۶۰۰ میلی گرم میباشد.
Capsule: 150mg, 300mg
For Injection: 600mg
Oral Drops: 153mg/ml
