مرجع تخصصی علوم آزمایشگاهی ایران دنیای علم تشخیص پزشکی
شوک آنافیلاکسی (شوک آلرژیک) | Anaphylaxis
شرح بیماری
آنافیلاکسی (شوک آلرژیک) عبارت است از یک پاسخ آلرژیک شدید به داروها و بسیاری از مواد آلرژی زای دیگر که زندگی فرد را به خطر می‌اندازد.
آن دسته از واکنش های آلرژیکی که تقریباً بلافاصله رخ می‌دهند معمولاً شدیدترین هستند.
امکان دارد علایم زیر در عرض چند ثانیه یا چند دقیقه پس از مواجهه با ماده ای که به آن آلرژی شدیدی دارید رخ دهند:
- حالت سوزن سوزن شدن یا کرختی اطراف دهان
- عطسه
- سرفه یا خس خس
- تورم صورت و دست ها
- احساس اضطراب
- نبض ضعیف و سریع
- دل پیچه در ناحیه معده، استفراغ، و اسهال
- خارش در تمام بدن و اغلب همراه با کهیر
- اشک ریزش
- احساس گرفتگی در سینه، مشکل در نفس کشیدن
- تورم یا خارش در دهان یا گلو
- تپش قلب
- غش
- از دست دادن هوشیاری
خوردن یا تزریق ماده ای که به آن حساس هستید. پاسخ آلرژیکی که برای خنثی کردن یا خلاص شدن از شر این ماده از سوی بدن داده می‌شود خود منجر به بروز یک نوع واکنش بسیار بیش از حد عادی شده که گاهی زندگی را نیز در معرض خطر قرار می‌دهد. آن چیزهایی که بیشتر باعث بروز این گونه واکنش می‌شوند عبارتند از:
- انواع داروها، به خصوص پنی سیلین.
تزریق دارو با خطر بیشتری همراه است تا قرص و کپسول یا قطره
- گزش یا نیش حشرات
انواع زنبور، مورچه های گزنده، و برخی عنکبوت ها
- واکسن ها
- گرده گیاهان
- موادی که در بعضی از انواع عکس برداری تزریق می‌شوند.
- غذاها
مثل تخم مرغ، باقلا، لوبیا، غذاهای دریایی، و میوه ها
- ورزش
علل اصلی ایجاد شوک آنافیلاکسی در افراد به روایت تصویر
شوک آنافیلاکسی (شوک آلرژیک) | Anaphylaxis
- سابقه آلرژی خفیف به چیزهایی که در بالا ذکر شد.
- سابقه اگزما، تب یونجه، یا آسم
پیشگیری
اگر سابقه آلرژی دارید:
- پیش از پذیرفتن هرگونه دارو، مطلب را به پزشک یا دندانپزشک گوشزد کنید.
- پیش از اینکه تزریقی برای شما انجام شود، از ماهیت آن مطلع شوید.
- همیشه و در همه جا یک کیت آنافیلاکسی به همراه داشته باشید. مطمئن شوید که خانواده تان طریقه استفاده از کیت را بلدند تا وقتی واکنش در شما بروز کرد بتوانند از آن استفاده کنند متاسفانه این کیت در ایران به راحتی قابل دست یابی نیست.
- اگر به گزش حشرات آلرژی دارید، به هنگام بیرون رفتن لباس های محافظتی بپوشید. همیشه یک دست بند یا گردن آویز مخصوص داشته باشید که روی آن آلرژی شما مشخص باشد.
- همیشه پس از تزریق هرگونه دارو، تا ۱۵ دقیقه در مطب پزشک بمانید. هر گونه علامت آلرژی را فوراً اطلاع دهید.
- یکی از روش هایی را که می‌توانید مدنظر قرار دهید عبارت است از تزریق ماده‌ای که به آن حساسیت دارید به روشی مخصوص و تدریجی به طوری که حساسیت شما به تدریج برطرف شود (نام دیگر این روش حساسیت زدایی است).
نمونه ای از دستبند مخصوص برای افراد با سابقه ی شوک آنافیلاکسی
شوک آنافیلاکسی (شوک آلرژیک) | Anaphylaxis
عواقب مورد انتظار
با درمان فوری و به موقع، کاملاً بهبود می‌یابید.
عوارض احتمالی
در صورت عدم درمان فوری و به موقع، امکان دارد آنافیلاکسی منجر به شوک، ایست قلبی، و مرگ شود.
اصول کلی
اگر علایم آنافیلاکسی را در فردی مشاهده کردید و دیدید که تنفس وی متوقف شد:
- اورژانس را خبر کنید یا به فرد دیگری بگویید این کار را انجام دهد. (اگر این اتفاق برای یک کودک افتاده است، قبل از خبر کردن اورژانس، اقدامات احیا را به مدت یک دقیقه انجام دهید.)
- فوراً تنفس دهان به دهان را آغاز کنید.
- اگر قلب ضربان ندارد، ماساژ قلبی بدهید.
- تا زمانی که کمک نرسیده است، عملیات احیا را ادامه دهید.
هر گاه دارویی را مصرف می‌کنید، نسبت به امکان بروز واکنش آلرژیک هوشیار باشید و آمادگی این را داشته باشید که به محض بروز علایم اقدامات لازم را انجام دهید.
اگر قبلاً دچار واکنش آلرژیک شدید شده‌اید، همیشه کیت آنافیلاکسی همراه داشته باشید.
درمان طولانی مدت مستلزم حساسیت‌زدایی است.
داروها
- تزریق اپی نفرین (آدرنالین) تنها درمان فوری مؤثر است.
- داروهایی مثل آمینوفیلین، کورتیزون، یا آنتی هیستامین ها، که پس از آدرنالین تزریق می‌شوند، جلوی بازگشت علایم حاد را می‌گیرند.
فعالیت در زمان ابتلا به این بیماری
به محض بهبود علایم حمله، فعالیت در زمان ابتلا به این بیماری های عادی خود را از سر بگیرید. اما اگر علایم دوباره برگشتند، باید ۲۴ ساعت تحت‌نظر باشید.
رژیم غذایی
از خوردن غذاهایی که به آنها آلرژی دارید خودداری کنید.
درچه شرایطی باید به پزشک مراجعه نمود؟
- اگر شما یا یکی از اعضای خانواده تان علایم آنافیلاکسی را بروز داده اید. این یک اورژانس است! فوراً درخواست کمک اورژانس نمایید.
- اگر دچار علایم جدید و نامنتظره بروز کرده‌اند.
سایر توضیحات
داروهای مورد استفاده در درمان ممکن است عوارض جانبی به همراه داشته باشند.
شوک آنافیلاکسی (شوک آلرژیک) | Anaphylaxis شوک آنافیلاکسی (شوک آلرژیک) | Anaphylaxis شوک آنافیلاکسی (شوک آلرژیک) | Anaphylaxis
شوک آنافیلاکسی (شوک آلرژیک) | Anaphylaxis شوک آنافیلاکسی (شوک آلرژیک) | Anaphylaxis شوک آنافیلاکسی (شوک آلرژیک) | Anaphylaxis
