چه موقع نیاز به چکاپ داریم؟

 

چه موقع نیاز به چکاپ داریم؟

هر چند وقت یک بار باید آزمایش خون بدهیم؟

انجام آزمایشات دوره ای تقریبا هر شش ماه یک بار برای هر شخصی باتوجه به شرایط جسمانی و سلامتی اش ضروریی است اما در کسانی که سابقه بیماری خاصی دارند بسته به نوع بیماری شان باید با نظر پزشک معالج در دوره های کوتاه تری آزمایشات لازم را انجام دهند.

 

چه زمانی از روز بهتر است آزمایش بدهیم؟

پاسخ به این سوال بستگی به نوع آزمایش درخواستی دارد، برای مثال قند خون ناشتا باید صبح و به صورت ناشتا انجام شود. بعضی از تست ها مانند کورتیزول نیز بسته به درخواست پزشک ممکن است ۸ صبح یا ۴ بعدازظهر انجام شود.

 

شمارش کامل خون چیست؟

بررسی سلول های خونی از نظر تعداد، سایز و شکل ظاهری آنها و اندازه گیری مقدار هموگلوبین و هماتوکریت را شمارش کامل خون یا CBC می نامند.

چه موقع نیاز به چکاپ داریم؟

 

چگونه می توان با آزمایش متوجه کم خونی شد؟

با انجام یک آزمایش ساده CBC و مطالعه پارامتر های آن ازجمله تعداد گلبول های قرمز و میزان هموگلوبین و هماتوکریت خون می توان متوجه کم خونی شد.

 

چگونه می توان با آزمایش متوجه بالا بودن چربی خون شد؟

اگر میزان تری گلیسیرید بالای ۴۰۰ میلی گرم در دسی لیتر و میزان کلسترول بالای ۲۴۰ میلی گرم در دسی لیتر باشد، بالا بودن میزان چربی خون محرز می شود.

 

هر چند وقت یک بار باید آزمایش چربی خون بدهیم؟

افزایش چربی خون مهم ترین عامل برای گرفتگی رگ های قلب و سایر عروق به حساب می آید. همه افراد بالای ۲۰ سال باید حداقل یک بار از لحاظ چربی های خون شامل کلسترول تام، کلسترول خوب، کلسترول بد و تری گلیسیرید ها بررسی شوند، سپس اگر نتایج طبیعی بود این آزمایش باید حداقل هر ۵ سال یک بار تا ۴۰ سالگی و پس از آن هر دو سال یک بار تا ۵۰ سالگی تکرار شود. از ۵۰ سالگی به بعد نیز سالی یک بار باید انجام شود.

 

چگونه می توان با آزمایش متوجه اختلالات تیروئید شد؟

عمده ترین آزمایشی که برای غده تیروئید انجام می شود اندازه گیری T3 (میزان طبیعی در بالغین : ۰٫۵۲ تا ۱٫۸۵ نانوگرم در میلی لیتر) و T4 (میزان طبیعی در بالغین : ۴ تا ۱۳ میکرو گرم در دسی لیتر) و TSH (میزان طبیعی در بالغین : ۰٫۳۲ تا ۵٫۲ میکرویونیت در میلی لیتر) است. اگر تعادل این اعداد مختل شود، شخص دچار پرکاری یا کم کاری تیروئید خواهد شد.

 

چگونه می توان با آزمایش متوجه دیابت شد؟

قند ناشتا طبیعی بین ۷۰ تا ۹۹ میلی گرم در دسی لیتر است. چنانچه این مقدار از عدد ۱۲۶ فراتر رود شخص دچار دیابت شده است. قند خون بین ۱۰۰ تا ۱۲۶ نیز نشان دهنده مرحله پیش دیابت است. آزمایش HbA1C هم میزان قند خون را در یک دوره زمانی در بدن چک می کند که اگر میزان آن از ۹ درصد بالاتر باشد بیانگر قند خون بالا در آن دوره زمانی است.

 

هر چند وقت یک بار آزمایش قند خون دهیم؟

همه افراد بالای ۴۰ سال باید حداقل یک بار آزمایش قند خون را انجام دهند، اگر نتیجه طبیعی بود باید آن را هر دو سال یک بار تا ۵۰ سالگی تکرار کنند. بعد از ۵۰ سالگی نیز این آزمایش سالی یک بار باید انجام شود. البته اگر سابقه دیابت نوع دو در بستگان درجه اول وجود داشته باشد، شاخص توده بدنی (BMI) 25 یا بیشتر باشد، فرد زندگی بدون تحرک داشته باشد یا باردار باشد، فشار خون بالای ۱۴ روی ۹ داشته باشد، میزان کلسترول خوب خونش مساوی یا کمتر از ۳۵ و تری گلیسیریدش مساوی یا بیشتر از ۲۵۰ میلی گرم در دسی لیتر باشد یا سابقه کیست های متعدد تخمدان و بیماری های عروقی داشته باشد، باید حتما به طور مرتب از لحاظ قند خون بررسی شود.

 

تست های مربوط به کبد کدامند؟

معمول ترین و ساده ترین آزمایشات کبدی عبارتند از SGPT (میزان طبیعی : در خانم ها کمتر از ۳۱ واحد در لیتر و در آقایان کمتر از ۴۱ واحد در لیتر) و SGOT(میزان طبیعی : در خانم ها کمتر از ۳۱ واحد در لیتر و در آقایان کمتر از ۳۷ واحد در لیتر). هرنوع آسیب به کبد اعم از عفونت های ویروسی مانند هپاتیت ها یا مصرف بعضی از دارو هایی که بر کبد اثر سوء می گذارند و سایر عوامل التهاب زای کبدی همگی می توانند منجر به افزایش میزان این پارامتر ها در خون شوند.

چه موقع نیاز به چکاپ داریم؟

 

تست های مربوط به کلیه کدامند؟

اوره (BUN) و کراتینین (Cr) دو آزمایش روتین اندازه گیری عملکرد کلیه هستند که اگر میزان هریک از آنها یا هر دوی آنها از مقدار طبیعی بالاتر رود نشانه کم کاری یا حتی اختلالات شدید کلیوی است. مقدار طبیعی اوره بین ۷٫۹ تا ۲۰ mg/dl و مقدار طبیعی کراتینین بین ۰٫۶ تا ۱٫۲ mg/dl در خانم ها و ۰٫۸ تا ۱٫۳ mg/dl در آقایان است. افرادی که بنا به دلایلی مبتلا به کم کاری کلیه، درد های کلیوی، عفونت های کلیوی و … هستند، همچنین بیماران دیالیزی باید از لحاظ این پارامتر ها بررسی شوند.

 

اسید اوریک چیست و چه کسانی باید از این لحاظ بررسی شوند؟

وقتی پزشک به وجود سنگ کلیه شک داشته باشد یا فردی علائم بیماری نقرس را از خود بروز دهد این آزمایش درخواست می شود. به هر حال این آزمایش بخشی از برنامه چکاپ سلامت است. مقدار طبیعی آن در آقایان ۳٫۶ تا ۸٫۲ میلی گرم در دسی لیتر و در خانم ها ۲٫۶ تا ۶٫۱ میلی گرم در دسی لیتر است.

 

اندازه گیری ویتامین ها برای چه کسانی لازم است؟

عمده ترین ویتامین هایی که به طور روتین اندازه گیری می شوند عبارتند از ویتامین D و B12. ویتامین D برای بررسی جذب کلسیم، پوکی استخوان بخصوص در بانوان، بررسی اختلالات سوء جذب، مطالعات و بررسی سرطان ها ازجمله سرطان پستان، سرطان پانکراس، سرطان کولون و…. مورد آزمایش قرار می گیرد. بررسی ویتامین B12 نیز برای نوعی کم خونی و بعضی اختلالات سیستم گوارشی انجام می شود. میزان طبیعی ویتامین D بین ۲۵ تا ۸۰ ng/ml و میزان طبیعی ویتامین B12 بین ۱۶۰ تا ۹۵۰ pg/ml است.

 

اندازه گیری هورمون ها برای چه کسانی لازم است؟

هورمون ها طیف وسیعی دارند، بنابراین بسته به نوع تشخیص، هورمون های مختلفی برای اندازه گیری انتخاب می شوند. رایج ترین آنها عبارتند از هورمون بارداری (BHCG)، هورمون های تیروئیدی و هورمون های جنسی که بسته به نوع اختلال و جنس فرد در خواست می شوند. رایج ترین هورمون های جنسی در مردان (PSA) برای بررسی عملکرد پروستات و در خانم ها LH و FSH هستند.

 

آزمایش های مواد معدنی (کلسیم، فسفر، سدیم، پتاسیم و …) برای چه کسانی لازم است؟

این آزمایشات در کسانی که دچار اختلالات متابولیکی هستند مانند کودکان، افراد سالخورده و بانوان در سنین و شرایط خاص مورد ارزیابی قرار می گیرند.

 

آیا می توان سرطان را هم از روی آزمایش خون تشخیص داد؟

امروزه با پیشرفت علوم آزمایشگاهی امکان بررسی و پیش بینی بسیاری از سرطان ها فراهم شده است. خوشبختانه در بعضی از موارد با انجام تست های ساده خاص، هم می توان از بروز سرطان ها آگاهی پیدا کرد و هم به موقع جلوی پیشرفت آنها را گرفت. البته این موضوع مشروط به انجام به موقع آزمایش و درمان سریع بیماری است.

 

چرا گاهی بعد از نمونه گیری خون، جای آن روی دست کبود می شود و گاهی این اتفاق نمی افتد؟

این موضوع بستگی به حساس بودن پوست بیمار، مدت زمان اعمال فشار روی محل نمونه گیری و انجام صحیح رگ گیری توسط نمونه گیر دارد.

 

چه عواملی می توانند در نتیجه آزمایش تداخل ایجاد کنند؟

عوامل بی شماری می توانند باعث تداخل و ایجاد نتیجه کاذب شوند از جمله مصرف دارو ها، ورزش کردن، زمان خون گیری (صبح یا عصر)، حاملگی، اضطراب، افسردگی، ناشتا نبودن، تروما (ضربه) و … بنابراین همیشه باید مسئول پذیرش آزمایشگاه را از این موارد آگاه کرده و توصیه به ناشتا بودن را رعایت کنید.

 

آیا دریافت نتیجه خارج از محدوده طبیعی نشانه بیماری است؟

وجود یک نتیجه خارج از محدوده طبیعی به تنهایی نمی تواند دلیل بر وجود بیماری باشد. در پنج درصد از افراد سالم هم ممکن است نتیجه یک آزمایش خارج از حدود طبیعی باشد.

 

احتمال خطا در آزمایشات چقدر است؟

باتوجه به اینکه امروزه آزمایشات به صورت اتوماسیون دستگاهی انجام می شوند، میزان خطا به حداقل ممکن خود رسیده است. علاوه براین، آزمایشگاه ها با انجام کنترل کیفی و کالیبراسیون دستگاه ها سعی بر به حداقل رساندن میزان خطای کاری خود دارند.