مرجع تخصصی علوم آزمایشگاهی ایران دنیای علم تشخیص پزشکی
نام آزمایش
PTH
نام انگلیسی تست
Parathyroid Hormone
آمادگی بیمار
از آنجا که سطح PTH در طول روز متغیر است، نمونه ها معمولا حدود ۸ صبح گرفته می شوند. بیمار باید با پزشک خود در مورد زمان نمونه گیری صحبت کند. روش های کنونی نیاز به ناشتایی ندارند.
علت درخواست تست
این تست برای تعیین علت عدم تعادل کلسیم؛ ارزیابی عملکرد پاراتیروئید؛ تشخیص و تمایز بین هیپرپاراتیروئیدیسم اولیه، ثانویه و ثالثیه؛ تشخیص هیپوپاراتیروئیدیسم؛ در طول عمل جراحی برای هیپرپاراتیروئیدیسم، برای تأیید برداشتن غده (ها) که باعث مشکل شده اند؛ یا هنگامی که سطح کلسیم خون بالاتر یا پایین تر از حد طبیعی است؛ زمانی که فرد جراحی هیپرپاراتیروئیدیسم دارد؛ زمانی که پزشک بخواهد عملکرد خوب غدد پاراتیروئید بیمار را تعیین کند، درخواست می شود.
توضیح راجع به تست
این تست مقدار هورمون پاراتیروئید (PTH) در خون را اندازه گیری می کند. PTH در حفظ سطوح ثابت کلسیم در خون، به بدن کمک می کند. بخشی از حلقه بازخورد است که شامل کلسیم، پاراتورمون، ویتامین D، و تا حدی فسفر (فسفات) و منیزیم می باشد. شرایط و بیماری هایی که در این حلقه بازخورد، شکاف ایجاد می کنند، می توانند باعث افزایش یا کاهش نامناسب در سطوح کلسیم و PTH شوند و منجر به علائم هیپرکلسمی یا هیپوکلسمی گردند. سطح PTH در طول روز متغیر است، اوج آن در حدود ساعت ۲ صبح است.
تست PTH کامل، بیشترین تست هورمون پاراتیروئید درخواستی است. برای کمک به تشخیص علت پایین یا بالا بودن سطح کلسیم، برای کمک به تشخیص بین علل مرتبط و غیرمرتبط با پاراتیروئید درخواست می شود. همچنین ممکن است برای پایش اثربخشی درمان وقتی فرد، بیماری مرتبط با پاراتیروئید دارد، درخواست شود.
مقادیر طبیعی
pg/ml 10 – ۶۵ یا ng/L ۱۰ – ۶۵
مقادیر مرجع برای تمام سنین بکار می رود.
تفسیر
این آزمون به منظور تشخیص هیپر پاراتیروئیدی و افتراق علت هیپرکلسمی پاراتیروئیدی از غیر پاراتیروئیدی مورد استفاده واقع می شود. افزایش سطح PTH در بیماران مبتلا به هیپرپاراتیروئیدی ( اولیه، ثانویه و نوع سوم)، افراد دچار تومورهای نابجای غیر پاراتیروئیدی مترشحه PTH (هیپر پاراتیزوئیدی کاذب) مشاهده می شود. همچنین ممکن است در اثر پاسخ جبرانی طبیعی به هیپوکلسمی در مبتلایان به سوء جذب یا کمبود ویتامین D دیده شود. معمولاً آدنوم پاراتیروئید عامل هیپرپاراتیروئیدی اولیه است و تنها در موارد اندکی ناشی از سرطان پاراتیروئید می باشد. در این بیماران سطح PTH و کلسیم بالا است. هیپر پاراتیروئیدی ثانویه به علت پاسخ شدید غده پاراتیروئید به عدم حساسیت کلیه به PTH در مبتلایان به نارسایی مزمن کلیوی (CRF) است. در این بیماران سطح کلسیم سرم به طور مزمن در واکنش به سطح دائماً بالای فسفات ( که کلیه ها قادر به دفع آن نمی باشند) پایین است. پاراتیروئید نیز در پاسخ به سطح دائماً پایین کلسیم به طور مداوم تحریک می شود تا سطح کلسیم را در حد طبیعی نگاه دارد. به چنین حالتی هیپرپاراتیروئیدی ثانویه گویند. در این بیماران سطح PTH بالا است و سطح کلسیم طبیعی و یا اندکی پایین است. در بیماران مبتلا به CRF غالباً تولید PTH از حد فرآیند جبرانی آن نیز بیشتر می شود و بطور خودکار و بی آنکه بدن نیاز داشته باشد مقدار زیادی PTH ترشح می کند که منجر به هیپر کلسمی می گردد. به چنین وضعیتی هیپر پاراتیروئیدی نوع سوم گویند. در این بیماران سطح PTH و کلسیم بالا است. اندازه گیری توأم سطح PTH و کلسیم سرم حائز اهمیت است. این مقادیر برای تشخیص افتراقی اهمیت دارند. بیشتر آزمایشگاهها دارای نوموگرام های کلسیم/ PTH می باشند که سطح طبیعی PTH را به ازای هر مقدار کلسیم مشخص می نمایند.
- در چه مواردی نتیجه ی آزمایش افزایش می یابد :
- در چه مواردی نتیجه ی آزمایش کاهش می یابد :
تست های تکمیلی
Calcium ، Phosphorus ، Magnesium ، Vitamin D
تداخلات دارویی
فسفات ها، داروهای ضد تشنج، استروئیدها، ایزونیازید، لیتیم و ریفامپین، سطح PTH را افزایش می دهند.
توضیحات
بخاطر فعالیت پرتئولیتیک، نمونه نباید بیش از چند ساعت در دمای اتاق بماند.
این آزمون بطور روتین برای مبتلایان به نارسایی مزمن کلیوی(CRF) استفاده می شود.
سطح PTH تحت تأثیر تغیرات روزانه قرار دارد. بیشترین مقدار آن در حدود ۲ am (2 صبح) و کمترین مقدار آن در حدود ۲ pm (2 بعد از ظهر) است. معمولاً نمونه خون ۸ am (8 صبح) گرفته می شود.
مقادیر PTH سرم بایست همراه با مقادیر سرمی کلسیم و فسفر تفسیر گردد و بطور کلی تظاهرات بالینی و سابقه ای از بیمار نیز مد نظر قرار گیرد.
محدوده مرجع طبیعی، ممکن است بر اساس مکان های جغرافیایی جمعیت مورد مطالعه متفاوت باشد.
در موارد نادر، تداخل می تواند به علت تیتر بسیار بالایی از آنتی بادی ها در واکنش به روتنیم یا استرپت آویدین رخ دهد.
در بیمارانی که دوز بالا (۵ میلی گرم در روز) بیوتین جهت درمان دریافت می کنند، نمونه باید حداقل ۸ ساعت پس از آخرین دوز تجویز بیوتین جمع آوری شده باشد.
