مرجع تخصصی علوم آزمایشگاهی ایران دنیای علم تشخیص پزشکی
نام:
اکسی توسین
موارد مصرف:
اکسی توسین به منظور القاء یا تشدید انقباضات رحمی در هنگام زایمان، جلوگیری و درمان خونریزی پس از زایمان، درمان سقط ناقص و سقطهای درمانی، کاهش خروج شیر، تشخیص دیسترس جنینی و تشخیص عدم کفایت رحمی ـ جفتی به کار می رود.
مکانیسم اثر:
رحم دارای گیرنده های حساس به اکسی توسین می باشد. اکسی توسین با افزایش غلظت کلسیم داخل سلولی، انقباض عضله صاف رحم را تحریک و به این ترتیب با تقلید انقباضات طبیعی، سبب القاء زایمان و کند شدن موقت جریان خون رحم می شود. شدت و وسعت انقباضات رحمی افزایش یافته و منجر به اتساع و محو شدن غشاء دهانه رحم می شود. با پیشرفت بارداری و ازدیاد تعداد گیرنده‌های اکسی توسین پاسخ رحم به اکسی توسین نیز افزایش می‌یابد.
فارماکوکینتیک:
متابولیسم دارو به وسیله اکسی توسیناز بافتی صورت می‌گیرد. اکسی توسیناز در جفت و پلاسما نیز وجود دارد. نیمه عمر دارو ۶ ـ ۱ دقیقه می باشد.
در تزریق داخل عضلانی، اثر دارو پس از ۵ ـ ۳ دقیقه شروع و طول اثر ۳ ـ ۲ ساعت و در تزریق داخل وریدی، شروع اثر فوری و طول اثر یک ساعت میباشد.
موارد منع مصرف:
در صورت وجود انقباضات هیپرتونیک رحم، انسداد مکانیکی برای زایمان، مشکلات جنینی، شرایطی که زایمان از طریق واژن نباید صورت بگیرد، مقاومت رحم به اکسی توسین، پره اکلامپسی شدید یا بیماری قلبی ـ عروقی شدید و نارسایی کلیوی، در زنان با سن بیش از ۳۵ سال و زنان با سابقه جراحی سزارین، نباید مصرف شود.
هشدارها:
- در صورت عدم تناسب سر جنین و لگن مادر، القاء زایمان باید با احتیاط صورت گیرد.
- در فشار خون خفیف یا متوسط ایجاد شده به واسطه بارداری و بیماری قلبی ـ عروقی، دارو با احتیاط مصرف شود.
- در مسمومیت با آب و کاهش سدیم خون، باید از انفوزیون حجم زیاد مایعات اجتناب گردد.
- اثرات دارو با تجویز همزمان پروستاگلاندین ها افزایش می‌یابد و کنترل دقیق بیمار لازم میباشد.
- در بیهوشی انسدادی دمی (caudal) ممکن است اثرات افزاینده فشار خون مقلدهای سمپاتیک تشدید شود.
عوارض جانبی:
اسپاسم رحم، افزایش تحریک پذیری رحم (که معمولا با مقادیر بالا صورت می‌گیرد و ممکن است سبب اختلالات جنینی به صورت خفگی، مرگ، افزایش تونیسیته، انقباضات تتانیک، آسیب بافتی یا پارگی رحم شود)، مسمومیت با آب و کاهش سدیم خون ناشی از مصرف مقادیر بالا تهوع، استفراغ، آریتمی، بثورات جلدی و واکنش های آنافیلاکتیک از عوارض جانبی مهم دارو میباشد.
تداخل‌های داروئی:
مصرف همزمان دارو با اکسی توسیک های دیگر با افزایش کشش رحم، ممکن است سبب پارگی رحم یا دهانه رحم شود، خصوص اگر دهانه رحم اتساع پیدا نکرده باشد.
نکات قابل توصیه:
- با کنترل دقیق ضربان قلب جنین و فعالیت رحم، مقدار دارو را مطابق با نیاز هر فرد می توان تنظیم نمود. در صورت مشاهده افزایش فعالیت رحم یا اختلالات جنینی، دارو باید قطع شود.
- از تزریق سریع داخل وریدی دارو باید اجتناب شود.
- تجویز طولانی مدت مقادیر زیاد دارو همراه با تزریق داخل وریدی حجم زیادی از مایعات، ممکن است سبب مسمومیت با آب و کاهش سدیم خون شود. بنابراین باید از رقیق کننده های حاوی الکترولیت استفاده نموده و غلظت اکسی توسین را زیاد و مصرف مایعات را محدود نمود.
- در صورت مصرف همزمان سایر داروهای اکسی توسیک، تا زمان کاهش یافتن اثرات آنها، اکسی توسین تجویز نشود.
به منظور القاء زایمان ۴ـ ۱ milliunits/min ، از طریق انفوزیون داخل وریدی تجویز می شود. که به تدریج با فواصل بیش از ۲۰ دقیقه افزایش می‌یابد تا الگوی زایمان به حالت طبیعی نزدیک شود. حداکثر سرعت انفوزیون milliunits/min 20 می باشد و نباید بیش از u/day 5 مصرف شود. در جراحی سزارین، ۵ واحد از دارو فور پس از زایمان به صورت آهسته تزریق داخل وریدی می‌شود. برای جلوگیری و درمان خونریزی پس از زایمان، ۵ واحد پس از خروج جفت از طریق تزریق آهسته داخل وریدی تجویز می‌شود. در موارد حاد برای کنترل خونریزی رحم از انفوزیون داخل وریدی ۲۰ ـ ۵ واحد در ۵۰۰ میلی لیتر رقیق کننده غیر هیدراته با سرعت مناسب استفاده می‌شود. در سقط ناقص، سقط اجباری و فراموش شده، ۵ واحد از طریق تزریق آهسته داخل وریدی تجویز می‌شود که در صورت لزوم یا انفوزیون وریدی با سرعت milliunits/min 20 یا بیشتر ادامه می‌یابد.
Injection: 5 U/ml, 10 U/ml
از حضور شما در سایت سِوِن لَب SevenLab.ir سپاسگذاریم.
